Phòng, chống ma túy trong học đường – trách nhiệm của mỗi sinh viên
Trước sự gia tăng và biến tướng phức tạp của tệ nạn ma túy, công tác phòng, chống ma túy trong học đường trở thành một nhiệm vụ cấp bách, đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ của gia đình, nhà trường và xã hội. Đặc biệt, đối tượng học sinh, sinh viên – những người đang trong giai đoạn hình thành nhân cách và nhận thức – là nhóm dễ bị tác động và lôi kéo vào con đường sai trái nếu không được trang bị đầy đủ kỹ năng và hiểu biết.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng học sinh, sinh viên sử dụng ma túy
1. Nguyên nhân khách quan
- Ảnh hưởng của mặt trái cơ chế thị trường: Đời sống xã hội hiện đại với nhiều tác động tiêu cực khiến không ít bạn trẻ dễ rơi vào lối sống thực dụng, buông thả, xa rời các giá trị đạo đức truyền thống.
- Sự lan tràn của văn hóa phẩm độc hại: Các sản phẩm giải trí lệch chuẩn, nội dung kích động bạo lực, lối sống trụy lạc xuất hiện tràn lan trên mạng xã hội dễ khiến một số học sinh bị ảnh hưởng, tò mò và tiếp cận với ma túy.
- Thiếu sự phối hợp quản lý giữa gia đình – nhà trường – xã hội: Ở một số địa phương, việc quản lý học sinh, sinh viên còn lỏng lẻo, thiếu sự quan tâm sát sao, tạo kẽ hở cho tệ nạn thâm nhập.
- Môi trường sống phức tạp: Nhiều tụ điểm tệ nạn xã hội vẫn tồn tại gần trường học hoặc khu dân cư, tác động trực tiếp tới tâm lý và hành vi của giới trẻ.
- Gia đình thiếu quan tâm: Một số bậc phụ huynh mải mê công việc, thiếu sự gần gũi, chia sẻ với con cái hoặc chính trong gia đình đã có người nghiện ma túy, dẫn đến những ảnh hưởng tiêu cực tới học sinh.
2. Nguyên nhân chủ quan
- Thiếu hiểu biết về tác hại của ma túy: Nhiều em không ý thức được hậu quả nghiêm trọng của việc sử dụng ma túy, dễ bị rủ rê, kích động.
- Tâm lý tò mò, muốn thể hiện bản thân: Đặc trưng tuổi trẻ là thích khám phá, khẳng định cái tôi, dẫn đến những hành vi mạo hiểm như thử ma túy.
- Lối sống buông thả, đua đòi: Một số bạn trẻ chạy theo xu hướng hưởng thụ, coi thường kỷ luật, dễ sa vào cạm bẫy của tệ nạn.
- Hoàn cảnh gia đình éo le: Ly hôn, bạo lực gia đình, mồ côi hoặc nghèo khó cũng là nguyên nhân khiến một số học sinh rơi vào trầm cảm, tìm đến ma túy như một cách trốn tránh thực tại.
Dấu hiệu nhận biết học sinh, sinh viên có thể đã sử dụng ma túy
Qua thực tiễn, các loại ma túy thường được sử dụng bao gồm: heroin, ma túy tổng hợp, cần sa, thuốc gây ảo giác… với các hình thức như hít, uống, chích. Một số biểu hiện đáng lưu ý:
- Có dụng cụ sử dụng ma túy trong cặp sách (giấy bạc, bật lửa, kẹo cao su…).
- Hay xin phép ra ngoài trong giờ học với lý do đi vệ sinh.
- Tụ tập nơi vắng vẻ, ít người.
- Xin tiền nhiều lần với lý do không rõ ràng.
- Kết quả học tập giảm sút đột ngột.
- Biểu hiện sức khỏe thất thường: toát mồ hôi, buồn nôn, mất ngủ, da tái, ngủ gà ngủ gật.
- Thay đổi tâm lý: trầm cảm, cáu gắt, xa lánh bạn bè, người thân.
- Né tránh tham gia các hoạt động vui chơi, sinh hoạt lành mạnh.
Biện pháp phòng ngừa ma túy trong học đường
Để xây dựng một môi trường học đường an toàn, lành mạnh, mỗi học sinh, sinh viên cần chủ động phòng tránh và tích cực tuyên truyền phòng, chống ma túy:
- Giữ gìn đạo đức, tác phong học sinh – sinh viên: Lễ phép, chăm chỉ học tập, trung thực và trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội.
- Không tò mò thử nghiệm ma túy dù chỉ một lần: Ma túy không chỉ gây nghiện mà còn hủy hoại cả tương lai và cuộc đời của người sử dụng.
- Tránh xa bạn xấu, môi trường độc hại: Không giao du với những người có dấu hiệu sử dụng hoặc liên quan đến ma túy.
- Không tham gia các hành vi phạm pháp liên quan đến ma túy: Như sử dụng, vận chuyển, tàng trữ, buôn bán… dưới bất kỳ hình thức nào.
- Chủ động báo cáo: Khi phát hiện bạn bè, người quen có biểu hiện nghi vấn, cần thông tin kịp thời tới gia đình, thầy cô, cơ quan chức năng.
- Học cách quản lý cảm xúc, vượt qua khó khăn: Trang bị kỹ năng sống, biết cách đối mặt với các tình huống tiêu cực, căng thẳng tâm lý để không bị tổn thương và sa ngã.
- Tuyên truyền, hỗ trợ người đang cai nghiện: Không kỳ thị, cùng giúp đỡ họ hòa nhập cộng đồng và làm lại cuộc đời.
Trường Đại học Hồng Đức luôn xác định công tác tuyên truyền, giáo dục phòng, chống ma túy là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho sinh viên. Nhà trường kêu gọi mỗi sinh viên hãy là một tuyên truyền viên tích cực, một tấm gương sáng trong phòng, chống tệ nạn ma túy, góp phần xây dựng môi trường học tập lành mạnh, an toàn và văn minh./.
Trung tâm CNTT, TT&TV